بایدها و نبایدهای تغذیه کودک
تغذیه کودک یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که والدین باید به آن توجه ویژه‌ای داشته باشند. رشد و توسعه سالم کودک به شدت به نوع و کیفیت غذایی که مصرف می‌کند بستگی دارد. در این مقاله به بررسی بایدها و نبایدهای تغذیه کودک خواهیم پرداخت تا والدین بتوانند بهترین تصمیمات را برای سلامتی و رشد فرزندان خود اتخاذ کنند.
بایدها
1. تنوع غذایی
یکی از اصول اساسی تغذیه کودک، تنوع در رژیم غذایی است. کودکان باید از گروه‌های مختلف غذایی شامل میوه‌ها، سبزیجات، غلات، پروتئین‌ها و لبنیات استفاده کنند. این تنوع به تأمین ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن کمک می‌کند و از بروز کمبودهای غذایی جلوگیری می‌کند.
2. مصرف میوه و سبزیجات
میوه‌ها و سبزیجات منبع غنی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر هستند. والدین باید تلاش کنند تا کودکان خود را به مصرف روزانه میوه‌ها و سبزیجات تشویق کنند. می‌توان این مواد غذایی را به صورت خام، پخته یا در قالب اسموتی و سالاد به کودکان ارائه داد.
3. آب‌رسانی مناسب
آب یکی از عناصر حیاتی برای سلامتی کودک است. والدین باید به کودکان خود یاد دهند که در طول روز به میزان کافی آب بنوشند. مصرف آب به بهبود عملکرد بدن و جلوگیری از کم‌آبی کمک می‌کند.
4. وعده‌های غذایی منظم
تنظیم وعده‌های غذایی منظم به کودکان کمک می‌کند تا عادات غذایی سالمی را ایجاد کنند. والدین باید سعی کنند تا وعده‌های غذایی را در زمان‌های مشخصی ارائه دهند و از میان‌وعده‌های ناسالم جلوگیری کنند.
5. تشویق به خوردن غذاهای خانگی
غذاهای خانگی معمولاً سالم‌تر از غذاهای آماده و فست‌فود هستند. والدین باید سعی کنند تا غذاهای خانگی را برای کودکان خود تهیه کنند و آن‌ها را به مصرف این نوع غذاها تشویق کنند.
6. توجه به نیازهای خاص
هر کودک ممکن است نیازهای غذایی خاصی داشته باشد. والدین باید به نیازهای خاص فرزندان خود توجه کنند، به ویژه اگر کودک دارای آلرژی یا حساسیت غذایی باشد. مشاوره با پزشک یا متخصص تغذیه می‌تواند در این زمینه بسیار مفید باشد.
7. آموزش عادات غذایی سالم
آموزش عادات غذایی سالم به کودکان از سنین پایین بسیار مهم است. والدین می‌توانند با همراهی کودکان در خرید مواد غذایی و تهیه غذا، آن‌ها را با انتخاب‌های سالم آشنا کنند و اهمیت تغذیه سالم را به آن‌ها آموزش دهند.
نبایدها
1. مصرف زیاد قند و شکر
مصرف زیاد قند و شکر می‌تواند به بروز مشکلاتی مانند چاقی، دیابت و مشکلات دندانی منجر شود. والدین باید از ارائه تنقلات و نوشیدنی‌های شیرین به کودکان خود جلوگیری کنند و به جای آن‌ها گزینه‌های سالم‌تری مانند میوه‌ها و آجیل‌ها را انتخاب کنند.
2. فست‌فود و غذاهای آماده
غذاهای فست‌فود و آماده معمولاً حاوی چربی‌های اشباع، نمک و قند بالا هستند که می‌توانند به سلامتی کودک آسیب برسانند. والدین باید سعی کنند تا مصرف این نوع غذاها را به حداقل برسانند و به جای آن‌ها غذاهای خانگی سالم را انتخاب کنند.
3. نادیده گرفتن وعده‌های غذایی
نادیده گرفتن وعده‌های غذایی می‌تواند به بروز مشکلاتی مانند کمبود انرژی و تغذیه نامناسب منجر شود. والدین باید به کودکان خود یاد دهند که وعده‌های غذایی را جدی بگیرند و از پرش وعده‌های غذایی خودداری کنند.
4. استفاده از غذا به عنوان پاداش یا تنبیه
استفاده از غذا به عنوان پاداش یا تنبیه می‌تواند عادات غذایی نادرستی را در کودکان ایجاد کند. والدین باید سعی کنند تا غذا را به عنوان منبعی برای تأمین انرژی و سلامتی معرفی کنند و از استفاده از آن به عنوان ابزاری برای کنترل رفتار خودداری کنند.
5. نادیده گرفتن علائم گرسنگی و سیری
کودکان باید یاد بگیرند که به علائم گرسنگی و سیری خود توجه کنند. والدین باید به کودکان خود آموزش دهند که به احساسات بدن خود گوش دهند و از پرخوری یا کم‌خوری خودداری کنند.
6. عدم توجه به الگوهای غذایی
کودکان معمولاً از والدین خود الگو می‌گیرند. والدین باید به عادات غذایی خود توجه کنند و سعی کنند تا الگوهای غذایی سالمی را برای فرزندان خود ایجاد کنند. اگر والدین خود از غذاهای ناسالم استفاده کنند، احتمال اینکه کودکان نیز به همین عادات روی آورند، افزایش می‌یابد.
7. نادیده گرفتن نیازهای فرهنگی و مذهبی
در برخی از فرهنگ‌ها و مذاهب، محدودیت‌هایی در مورد نوع غذاها وجود دارد. والدین باید به این نیازها توجه کنند و سعی کنند تا رژیم غذایی کودک را با توجه به فرهنگ و مذهب او تنظیم کنند.
نتیجه‌گیری
تغذیه کودک یک موضوع بسیار مهم و حساس است که نیاز به توجه و دقت ویژه‌ای دارد. با رعایت بایدها و پرهیز از نبایدها، والدین می‌توانند به رشد و توسعه سالم فرزندان خود کمک کنند. آموزش عادات غذایی سالم و ایجاد محیطی مثبت برای تغذیه می‌تواند تأثیر زیادی بر سلامتی و کیفیت زندگی کودکان داشته باشد. با توجه به این نکات، والدین می‌توانند به فرزندان خود کمک کنند تا عادات غذایی سالمی را در طول زندگی خود حفظ کنند.
باید ها و نباید های تغذیه کودک, یکی از مهم ترین مسائلی است که مورد توجه والدین قرار می گیرد.
تغذیه کودک برای تامین انرژی جهت انجام فعالیت های فیزیکی , توان مقابله با بیماری ها, تقویت سیستم ایمنی بدن و کمک به رشد کودک حائز اهمیت است.
تا پایان شش ماهگی تمام نیاز های کودک از طریق شیر مادر یا شیر خشک تامین می شود. هر اندازه که کودک میل داشت به او شیر بدهید و از دادن دیگر مایعات و غذاهای جامد به کودک پرهیز کنید زیرا سیستم گوارش کودک آمادگی هضم موارد دیگر به جز شیر را ندارد.
در هفت ماهگی خوراکی های نرم و زودهضم مانند پوره های میوه یا سبزیجات و غلات صبحانه می بایست در برنامه غذایی کودک گنجانده شود.
بایدها و نبایدهای تغذیه کودک را جدی بگیریم
برخی از مواردی که در تغذیه کودک می بایست مورد توجه قرار بگیرد به شرح زیر است:
_ قبل از تهیه ی غذای کودک, حتما دست های خود را با آب و صابون بشوئید و از پاکیزگی مواد غذایی و ظرف تغذیه ی کودک اطمینان حاصل نمائید
_ از مواد غذایی سالم و تازه برای تهیه ی غذای کودک استفاده کنید
_ یک بار تهیه غذا در روز برای کودک کافی است.غذا را در یخچال نگهداری کنید و برای هر بار تغذیه کودک مقدار مصرفی همان وعده را گرم کنید.
_ هر ماده ای را که به رژیم غذایی کودک وارد می کنید از میزان کم شروع نموده و به تدریج بر مقدار آن بیافزائید.
_ برای مقوی نمودن غذای کودک می توانید مقداری کره یا عصاره قلم, پودر جوانه ی غلات مانند جوانه گندم و تخم مرغ یا گوشت را به سوپ کودک اضافه کنید.
_ برای کودکان زیر یکسال مصرف برخی مواد غذایی ممنوع است. لیستی از این مواد تهیه کنید و تا پایان یک سالگی از قرار دادن آن ها در تغذیه کودک بپرهیزید.
_ تا یک سالگی چاشنی هایی نظیر نمک, ادویه جات و فلفل را به غذای کودک اضافه نکنید و در صورت تغذیه ی کودک از غذای سفره, قبل از اضافه نمودن نمک و چاشتی های دیگر سهم کودک را کنار بگذارید.
_ والدین الگوی غذایی کودک محسوب می شوند. تغذی صحیح خانواد, تغذیه کودک را در مسیر صحیح قرار می دهد. آرام و با اشتها غذا بخوردید.
_ در غذا دادن به کودک صبور باشید و کودک را وارار به خوردن غذا نکنید. بعد از امتناع کودک از خوردن غذا, سعی کنید در ساعت های بعدی غذا را به شکل دیگر تهیه نموده و دوباره در اختیار او قرار دهید.
_ جهت تامین پروتئین و کلسیم بدن کودک, میزان مصرف روزانه دو لیوان شیر و خامه کافی است که بنابه سلیقه کودک می توان آن را به صورت شیرموز, شیر کاکائو, اسموتی و …تهیه نمود.
_ استفاده از غذاهای انگشتی, یعنی غذاهایی در اندازه های کوچک که کودک بتواند آن را بردارد و در دهان خود بگذارد برای شروع تغذیه کودک با مواد جامد گزینه مناسبی است.
اگرچه امروزه تفکرات عموم جامعه بر این روال نیست چاق بودن کودک, نشانه ی سلامتی اوست اما هنوز هم پدران و مادران با هر صد گرم اضاف وزن نوزاد خوشحال شده و آن را نشانه سلامتی فرزند خود می دانند.
با توجه والدین به تغذیه ی کودک, می توان بهداشت روانی و جسمی فرزندان و جامعه را تامین نمود.
